Możliwość zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej została uregulowana w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (dalej: ustawa). W niniejszym artykule zostaną przedstawione warunki, jakie trzeba spełnić, żeby zawiesić działalność, okres, na jaki można dokonać tego zawieszenia, a także skutki zawieszenia działalności gospodarczej.

Kto może zawiesić działalność gospodarczą?

Po pierwsze, działalność gospodarczą może zawiesić podmiot, który jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów prawa, czyli zarówno osoby, które prowadzą 1-osobową działalność (wpisane w CEIDG), jak i spółki prawa handlowego czy też stowarzyszenia prowadzące działalność gospodarczą (i inne podmioty wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS). Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz jej wznowienie następują co do zasady na wniosek przedsiębiorcy.

Po drugie, działalność gospodarczą mogą zawiesić tylko ci przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników. Chodzi tu o osoby, które są zatrudnione na podstawie umów o pracę (pozostają w stosunku pracy w rozumieniu Kodeksu pracy). Wszystkie inne formy zatrudnienia (np. umowy zlecenia, umowy o dzieło) nie stanowią przeszkody do zawieszenia działalności.

Dodatkowo ustawa pozwala na skorzystanie z możliwości zawieszenia działalności również tym przedsiębiorcom, którzy co prawda zatrudniają pracowników, lecz wyłącznie takich, którzy przebywają na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim, niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego (ustawa nie wspomina o urlopie wychowawczym!) z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu.

Może pojawić się pytanie, co w sytuacji, gdy w trakcie okresu zawieszenia któryś z urlopów z tytułu rodzicielstwa się skończy albo pracownik złoży wniosek o połączenie urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy. W ustawie uregulowano również taki przypadek i postanowiono, że w przypadku zakończenia korzystania z urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego  z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, do zakończenia okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Zgodnie zaś z Kodeksem pracy, pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną (czyli po prostu wynagrodzenie zasadnicze), a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 81 § 1 k.p.).

Co ze wspólnikami spółek cywilnych?

Zgodnie z ustawą, jeśli przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej i jednocześnie prowadzi działalność poza tą spółką, to może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form, a jeżeli jest wspólnikiem w więcej niż jednej spółce cywilnej, to może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach. Co ważne, w przypadku wykonywania działalności gospodarczej w spółce cywilnej zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników.

Na jaki okres można zawiesić działalność gospodarczą?

Okres, na jaki można zawiesić działalność jest różny w zależności od tego, czy chodzi o 1-osobową działalność czy też o podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS. Przedsiębiorca wpisany do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, ale nie krótszy niż 30 dni. W przypadku przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu działalności i trwa do dnia wskazanego w tym wniosku albo we wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej albo do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego.

Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Jak zatem widać, w odróżnieniu od 1-osobowego przedsiębiorcy, nie można zawiesić działalności bezterminowo. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, ale nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej, który nie może być jednak wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku.

Zgodnie z art. 20d ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, w przypadku niezłożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej przed upływem okresu 24 miesięcy od dnia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej wpis informacji o wznowieniu następuje w dniu kolejnym po upływie okresu 24 miesięcy od dnia zawieszenia przez automatyczne zamieszczenie jej w rejestrze przedsiębiorców.

Jakie są skutki zawieszenia działalności gospodarczej?

Zasadniczy skutek wydaje się oczywisty – zgodnie z ustawą w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Nadal jednak zachowuje się status przedsiębiorcy.

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca jednak wciąż może:

1. wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów;
2. przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3. zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4. osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
5. zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą;
6. powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego.

Ponadto, w okresie zawieszenia przedsiębiorca:

• ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
• wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa.

Katalog ww. czynności jest zamknięty.

Należy pamiętać, że w przypadku zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. W trakcie zawieszenia działalności nie płaci się składek ZUS (nie podlega się ubezpieczeniom), natomiast należy składać roczne zeznania podatkowe.

Stan prawny na dzień 18.04.2020 r.

W przypadku pytań lub wątpliwości, zapraszamy do kontaktu.