Zakończenie małżeństwa przez rozwód nie oznacza automatycznie rozwiązania wszystkich kwestii majątkowych między byłymi partnerami. Niezależnie od emocjonalnych skutków rozwodu, często muszą oni nadal zarządzać wspólnymi aktywami, takimi jak nieruchomości, przedsiębiorstwa, pojazdy czy nawet zobowiązania finansowe. W Polsce zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sąd może zająć się podziałem majątku w trakcie postępowania rozwodowego tylko na wniosek jednej ze stron, jeśli nie spowoduje to nadmiernego opóźnienia postępowania. Jednak w praktyce, najczęściej kwestie te regulowane są odrębnie, niezależnie od rozwodu. Wiele osób zastanawia się, jak efektywnie przeprowadzić taki podział, co będzie potrzebne do jego realizacji itp. Wyjaśniam te kwestie poniżej.

Majątek wspólny a majątek osobisty

Majątek osobisty to przedmioty majątek, które należały do każdego z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego lub:

• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
• prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
• przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
• przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
• prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
• przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Z kolei majątek wspólny to wszystkie dobra nabyte przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa. Powstaje on automatycznie z chwilą zawarcia związku małżeńskiego i obejmuje zarówno zyski z pracy każdego z małżonków, jak i nabyte przez nich składniki majątkowe, takie jak nieruchomości, pojazdy czy środki finansowe.

Kiedy dochodzi do podziału majątku?

Podział majątku w trakcie postępowania rozwodowego

Choć podział majątku może być dokonany już w trakcie procesu rozwodowego, często ze względu na jego skomplikowany charakter, często majątek zostaje podzielony w odrębnym postępowaniu. Taka decyzja umożliwia uniknięcie nadmiernego wydłużenia postępowania rozwodowego.

Podział majątku po rozwodzie

Podział majątku po rozwodzie jest możliwy zarówno przez sąd, jak i na drodze ugody między stronami. Ugoda jest preferowana, gdy strony mogą dojść do porozumienia bez interwencji sądu, co zwykle pozwala na szybsze i mniej kosztowne rozwiązanie.

Jak sąd orzeka o podziale majątku?

Równe czy nierówne udziały?

Sąd może orzekać o równych lub nierównych udziałach w majątku wspólnym, w zależności od wkładu każdego z małżonków w jego tworzenie. Przy ocenie wkładu bierze się pod uwagę nie tylko aspekty finansowe, ale także niematerialny wkład w postaci opieki nad domem i wychowywania dzieci.

Ustalenie zwrotów między majątkiem wspólnym a osobistym

Często zdarza się, że inwestycje jednego z małżonków z majątku osobistego przynoszą korzyści majątkowi wspólnemu lub odwrotnie. W takich przypadkach sąd może zdecydować o konieczności zwrotu środków między majątkami.

FAQ — najczęściej zadawane pytania

Czy mogę dokonać podziału majątku bez udziału sądu?

Tak, jeśli strony są w stanie osiągnąć porozumienie, mogą zawrzeć umowę o podziale majątku, co wymaga notarialnego poświadczenia.

Jakie dokumenty są potrzebne do podziału majątku?

Do podziału majątku po rozwodzie, oprócz oczywiście prawomocnego wyroku rozwodowego z klauzulą wykonalności, niezbędne będą m.in. dokumenty potwierdzające własność dóbr (np. akt własności nieruchomości, dowód rejestracyjny samochodu), a także inne dowody na istnienie majątku osobistego. Jeżeli małżonkowie są zgodni co do sposobu podziału majątku, mogą także przygotować i przedłożyć gotowy plan podziału majątku. Z pewnością wpłynie to na ułatwienie postępowania.

Co zrobić, gdy druga strona nie chce współpracować?

W takim przypadku jedynym rozwiązaniem może być postępowanie sądowe, w którym to sąd podejmie decyzję o podziale majątku.

Podział majątku po rozwodzie to skomplikowany proces, który wymaga nie tylko znajomości przepisów prawnych, ale także umiejętności negocjacji. Kancelaria prawna może okazać się nieocenionym wsparciem, zapewniającym, że prawa obu stron zostaną należycie zabezpieczone. Odpowiednie przygotowanie i profesjonalne doradztwo prawne mogą znacząco przyczynić się do osiągnięcia sprawiedliwego i zadowalającego wszystkie strony porozumienia.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w sprawie o podział majątku — zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią.