Rozwód lub rozpad związku to często emocjonalnie bardzo trudne doświadczenie, a kiedy w grę wchodzą dzieci, sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana. Jednym z kluczowych aspektów, który należy rozważyć w takich okolicznościach, jest zapewnienie odpowiedniego wsparcia finansowego dla dzieci, czyli alimentów. Alimenty są nie tylko prawem dziecka, ale także obowiązkiem rodzica, który nie sprawuje nad nim bezpośredniej opieki. Jak zatem uzyskać alimenty dla dziecka? Wyjaśniamy poniżej.

Czym są alimenty?

Alimenty w kontekście relacji rodzic — dziecko to obowiązek prawny rodziców do dostarczania środków finansowych na rzecz swoich dzieci, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Zgodnie z art. 133 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego (k.r.o.) w Polsce, rodzice mają obowiązek świadczenia alimentacyjnych wobec swoich dzieci. To zobowiązanie obejmuje zapewnienie środków na utrzymanie i wychowanie dziecka, co może obejmować koszty mieszkania, jedzenia, edukacji, opieki zdrowotnej i innych podstawowych potrzeb.

Obowiązek ten nie jest zróżnicowany w zależności od tego, czy dziecko pochodzi z małżeństwa, czy ze związku pozamałżeńskiego. W sytuacji, gdy rodzice są rozwiedzeni lub żyją w separacji, zazwyczaj sąd ustala, który z rodziców ma obowiązek płacenia alimentów oraz ich wysokość, biorąc pod uwagę potrzeby dziecka i możliwości finansowe rodziców.

Alimenty są zatem środkami finansowymi przekazywanymi przez rodzica (lub rodziców) dziecku, aby zapewnić mu odpowiedni standard życia i wsparcie w jego rozwoju, szczególnie kiedy nie jest ono w stanie utrzymać się samodzielnie.

Sprawa o alimenty — krok po kroku

Aby wytoczyć powództwo o alimenty na dziecko, należy podjąć kilka istotnych kroków.

Przede wszystkim, warto rozpocząć od konsultacji z prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym, aby uzyskać profesjonalną pomoc prawną. Następnie, należy przygotować odpowiednie dokumenty, w tym pozew o alimenty, który będzie zawierał wszystkie niezbędne informacje, takie jak dane osobowe strony wnoszącej pozew, dane dziecka, a także dane osoby, od której alimenty będą wymagane.

W pozwie należy wyraźnie określić kwotę alimentów, której się domaga, wraz z uzasadnieniem tej kwoty. Uzasadnienie powinno opierać się na potrzebach dziecka oraz na możliwościach finansowych osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. Ważne jest, aby dołączyć do pozwu wszelkie dostępne dowody na poparcie swoich żądań, takie jak wydatki związane z utrzymaniem i edukacją dziecka, a także informacje o dochodach i sytuacji finansowej drugiej strony.

Należy w tym miejscu podkreślić, że strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych nie ponosi kosztów sądowych.

Po przygotowaniu pozwu należy go złożyć we właściwym sądzie rejonowym, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka (czyli uprawnionego do alimentów). Sąd po otrzymaniu pozwu wyznaczy termin rozprawy, na której obie strony będą miały możliwość przedstawienia swoich argumentów. W trakcie postępowania sądowego sąd może zobowiązać obie strony postępowania do dostarczenia dodatkowych dokumentów lub dowodów niezbędnych do sprawy.

Po zakończeniu rozprawy, sąd wyda wyrok, w którym ustali wysokość alimentów oraz zasady ich płacenia. Wyrok taki jest prawnie wiążący, a jego nierespektowanie może prowadzić do konsekwencji prawnych, w tym egzekucji komorniczej.

Jak uzasadnić wysokość żądanej kwoty alimentów?

Aby uzasadnić w pozwie kwotę alimentów, konieczne jest szczegółowe przedstawienie kosztów związanych z utrzymaniem dziecka. Oto jak można to zrobić w sposób uporządkowany:

1. Wykazanie kosztów utrzymania dziecka — wymień i opisz wszystkie koszty związane z codziennym życiem dziecka, takie jak:

• Wyżywienie — szczegółowe wyliczenie kosztów związanych z codziennymi posiłkami, uwzględniając specjalne potrzeby żywieniowe, jeśli takie występują;
• Wydatki mieszkaniowe — opis kosztów związanych z mieszkaniem, takich jak czynsz, opłaty za media, utrzymanie, pamiętając o podzieleniu tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących razem z dzieckiem;
• Odzież i obuwie — szczegółowe zestawienie wydatków na odzież i obuwie, uwzględniając potrzebę regularnego ich wymieniania z uwagi na wzrost dziecka;
• Środki higieny i czystości — koszty produktów higienicznych, środków czystości, kosmetyków;
• Opieka zdrowotna — wyliczenie kosztów wizyt lekarskich, leków, ewentualnych zabiegów lub terapii;
• Edukacja i rozwój — koszty związane z edukacją, takie jak wyprawka szkolna, podręczniki, opłaty za wycieczki szkolne, korepetycje, a także wydatki na dodatkowe zajęcia rozwijające zainteresowania dziecka.

2. Podsumowanie i określenie miesięcznego kosztu utrzymania — po wyszczególnieniu elementów składających się na usprawiedliwione potrzeby dziecka, podsumuj je i podaj kwotowo miesięczny koszt utrzymania małoletniego. To pomoże sądowi zrozumieć, dlaczego żądana kwota alimentów jest odpowiednia i niezbędna dla zapewnienia dziecku odpowiednich warunków życia.

Czy rodzic może uchylić się od świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka?

Rodzice nie mogą w żadnym wypadku uchylić się od świadczeń alimentacyjnych na rzecz niepełnoletniego dziecka. Wynika to przede wszystkim z założenia, że dziecko niepełnoletnie nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, co zgodnie z tym co sądzi ustawodawca, jest podstawą do obowiązku alimentacyjnego rodziców

Natomiast sytuacja zmienia się, gdy dziecko uzyskuje pełnoletność. Rodzice pełnoletniego dziecka mogą w pewnych okolicznościach uchylić się od obowiązku alimentacyjnego. Na przykład w sytuacji, gdy płacenie alimentów na pełnoletnie dziecko związane byłoby z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeśli dziecko nie dokłada starań, aby uzyskać możliwość samodzielnego utrzymania się. Obie te przesłanki nie muszą być spełnione równocześnie — wystarczy zaistnienie jednej z nich.

Wiem, że sam proces dochodzenia alimentów może wydawać się skomplikowany i przytłaczający, ale z odpowiednim wsparciem prawnym, możesz skutecznie zapewnić swojemu dziecku to, na co zasługuje. Jeśli jesteś w sytuacji, gdzie konieczne jest dochodzenie alimentów dla Twojego dziecka, w przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub potrzeby uzyskania bardziej szczegółowych informacji, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią.