W poniedziałek 28 maja 2018 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta wprowadza zmiany w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń, bowiem w nowy sposób reguluje terminy przedawnienia. Ustawa wchodzi w życie 9 lipca br.

Dotychczas zasadniczymi terminami przedawnienia były terminy 3-letnie oraz 10-letnie (inne terminy przewidziane są w przepisach szczególnych). Po wejściu w życie omawianej nowelizacji, termin 10-letni ulegnie skróceniu do lat 6. Zgodnie bowiem z nowym brzmieniem przepisu art. 118 k.c. „Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata”.

Zmianie ulega również termin przedawnienia roszczeń wynikających z prawomocnych orzeczeń bądź ugód. Dotychczas osoba, której roszczenie było w ten sposób stwierdzone, miała zasadniczo 10 lat na jego dochodzenie w postępowaniu egzekucyjnym. Obecnie będzie to 6 lat, a w przypadku przyszłych roszczeń okresowych – 3 lata: „Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat” (art. 125 § 1 k.c.).

Ustawa podpisana w ostatni poniedziałek przez Prezydenta wprowadza również bardzo istotną zmianę dla przedsiębiorców dochodzących roszczeń od konsumentów, ponieważ konsumenci uzyskują dalej idącą ochronę. Otóż, wedle nowych zasad, po upływie terminu przedawnienia nie będzie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Jednocześnie jednak przewidziano, że w wyjątkowych przypadkach sąd może, po rozważeniu interesów stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Korzystając z tego uprawnienia, sąd powinien rozważyć w szczególności:
1) długość terminu przedawnienia;
2) długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia;
3) charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

W ustawie nowelizującej przewidziano przepisy przejściowe, wskazujące w jaki sposób należy odnosić nowe przepisy do istniejących już roszczeń:
Art.5.
1. Do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
2. Jeżeli zgodnie z ustawą zmienianą w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.
3. Do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, których terminy przedawnienia są określone w art. 118 i art. 125 § 1 ustawy zmienianej w art. 1, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym.
4. Roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Wobec wejścia w życie powyższych zmian, wszyscy wierzyciele, którzy nadal zwlekają z dochodzeniem swoich roszczeń na drodze sądowej bądź wstrzymują się ze skierowaniem sprawy do komornika, powinni niezwłocznie przeanalizować swoją sytuację pod kątem nowych terminów przedawnienia, a w razie potrzeby zasięgnąć porady prawnej.

Stan prawny aktualny na dzień 2.06.2018 r.

Zapraszamy do kontaktu.