W poprzednim artykule http://krpwojcik.pl/alimenty-w-trakcie-trwania-malzenstwa-jak-je-uzyskac/ omawiany był temat alimentów w trakcie trwania małżeństwa. Jeśli jednak ostatecznie małżeństwo nie przetrwa i zostanie orzeczony rozwód, jeden z byłych małżonków nadal może mieć roszczenie o alimenty w stosunku do drugiego. Sprawa o rozwód nie ogranicza się bowiem wyłącznie do rozwiązania małżeństwa i opieki nad dziećmi, lecz może dotyczyć również kwestii majątkowych. W jakich sytuacjach i pod jakimi warunkami można żądać alimentów, tego dowiedzą się Państwo z niniejszego artykułu.

W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym przewidziane zostały dwie sytuacje, w których pomiędzy byłymi małżonkami może powstać obowiązek płatności alimentów po orzeczeniu rozwodu:

– zgodnie z art. 60 § 1 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, ma możliwość wystąpienia z roszczeniem do drugiego małżonka rozwiedzionego o dostarczanie środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego,

– zgodnie z art. 60 § 2 k.r.o. były małżonek ma roszczenie do drugiego małżonka rozwiedzionego, który został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, o przyczynianie się w odpowiednim zakresie do zaspokajania jego usprawiedliwionych potrzeb, nawet jeśli nie znajduje się w niedostatku.

Pierwsza sytuacja będzie miała miejsce wtedy, gdy oboje małżonkowie zostali uznani za winnych rozkładu pożycia małżeńskiego oraz gdy żadnemu z małżonków nie została przypisana wina, czyli sąd na zgodne żądanie małżonków nie orzekał o winie.

W ww. przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego występują pojęcia niedostatku oraz usprawiedliwionych potrzeb. Co one oznaczają w praktyce? W orzecznictwie sądów przyjmuje się, że pojęcie niedostatku oznacza zarówno brak jakichkolwiek środków utrzymania, jak i sytuację, kiedy uzyskane środki nie wystarczają na pełne zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb. Usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku. Zarówno kwestia niedostatku, jak i usprawiedliwionych potrzeb musi zostać wykazana przez tego, kto żąda alimentów.

Druga sytuacja, w której były małżonek może być uprawniony do uzyskania alimentów po rozwodzie występuje w każdym wypadku, gdy orzeczenie rozwodu następuje z winy jednego tylko małżonka, przy czym małżonek niewinny nie musi wykazywać, że rozwód pogorszył jego sytuację materialną.

Zgodnie z orzecznictwem, orzekając o żądaniu małżonka niewinnego zasądzenia alimentów na podstawie art. 60 § 2 k.r.o. sąd powinien porównać sytuację, w jakiej małżonek niewinny znajduje się po rozwodzie, z sytuacją, w jakiej by się znajdował, gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo.

Czy orzeczone przez Sąd alimenty będą płacone do końca życia? Co do zasady nie. Zgodnie z przepisem art. 60 § 3 k.r.o., obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy do płatności alimentów zobowiązany jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

Należy również pamiętać, że były małżonek, który zgodnie z wyrokiem sądu jest zobowiązany do alimentów po rozwodzie, może wystąpić do sądu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Jest to możliwe w przypadku, gdy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (np. rozwiedziony małżonek pozostaje w konkubinacie tylko w celu pobierania alimentów od byłego małżonka) lub w sytuacji, gdy doszło do zmiany stosunków (np. małżonek, który pobiera alimenty, podjął dobrze płatną pracę, wskutek czego nie znajduje się już w niedostatku).

Sprzeczność żądania alimentów z zasadami współżycia społecznego można podnosić również jeszcze w trakcie sprawy o rozwód.

Jeśli mają Państwo pytania lub wątpliwości dotyczące możliwości uzyskania alimentów po rozwodzie bądź możliwości uniknięcia konieczności płacenia alimentów, Kancelaria Radcy Prawnego we Wrocławiu zaprasza do kontaktu. Radca Prawny Anna Wójcik może udzielić porady prawnej lub podjąć się prowadzenia sprawy sądowej.